Jak ćwiczyć, by poprawić nastrój? Naukowcy UJ badają wpływ aktywności fizycznej na mózg

Czy trening zawsze poprawia nastrój? Naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego chcą sprawdzić, jak dostosować intensywność wysiłku, aby skutecznie wpływał na samopoczucie i funkcje poznawcze.

Indywidualna reakcja na wysiłek fizyczny

Badania pokazują, że nie każdy reaguje na aktywność fizyczną w ten sam sposób. Jedna osoba po intensywnej jeździe na rowerze poczuje się lepiej, inna może nie odczuć żadnych korzyści. Zespół badawczy pod kierownictwem dr. Tomasza Ligęzy z Instytutu Psychologii UJ postanowił zbadać mechanizmy stojące za tym zjawiskiem. Projekt „Mózg w formie: innowacyjne podejście do zrozumienia i maksymalizacji mentalnych korzyści z ćwiczeń fizycznych” otrzymał finansowanie z Narodowego Centrum Nauki w wysokości 3,9 mln zł.

EEG kluczem do personalizacji ćwiczeń

Dotychczasowe badania koncentrowały się na standardowym podejściu, w którym intensywność wysiłku określano na podstawie tętna. Zespół UJ postanowił podejść do tematu inaczej – zamiast pulsu, skupiają się na aktywności mózgu, mierzonej za pomocą EEG. W szczególności badają korę przedczołową, odpowiedzialną za emocje i funkcje poznawcze.

– Nie każdy wysiłek fizyczny działa na wszystkich tak samo. Chcemy znaleźć taki model treningu, który będzie skuteczny dla danej osoby, uwzględniając jej indywidualny wzorzec aktywacji mózgu – tłumaczy dr Ligęza.

Nowatorskie podejście do treningu

W ramach badań uczestnicy będą wykonywać różne formy aktywności, a następnie zadania sprawdzające ich zdolności poznawcze i samopoczucie. Naukowcy zamierzają:

• Określić optymalny poziom intensywności wysiłku dla różnych grup wiekowych i płci,
• Znaleźć wzorzec aktywności mózgu związany z najlepszymi efektami dla zdrowia psychicznego,
• Stworzyć prosty marker aktywności mózgowej, który w przyszłości mógłby być wykorzystywany np. w opaskach mierzących funkcje mózgu podobnie jak zegarki mierzące tętno.

– Być może w przyszłości powstaną urządzenia, które na bieżąco będą analizować, jaki rodzaj wysiłku przynosi nam największe korzyści psychiczne – przewiduje naukowiec.

Pięcioletnie badania mogą zrewolucjonizować treningi

Projekt badawczy potrwa pięć lat i obejmie analizę danych od kilkuset uczestników. Wyniki mogą pomóc w opracowaniu spersonalizowanych planów treningowych, które skutecznie poprawią samopoczucie i sprawność umysłową.

To kolejny krok w kierunku naukowego podejścia do aktywności fizycznej – zamiast uniwersalnych zaleceń, być może w przyszłości każdy będzie mógł trenować zgodnie z własnym rytmem biologicznym.

Fot. Adobe Stock