Organizacje ofiar duchownych oskarżają Leona XIV o bierność wobec nadużyć seksualnych

Dwie najbardziej rozpoznawalne światowe inicjatywy zajmujące się dokumentowaniem przypadków wykorzystywania seksualnego w Kościele – SNAP (Survivors Network of those Abused by Priests) oraz amerykańsko‑irlandzki portal Bishop Accountability – opublikowały po wyborze nowego papieża komunikaty, w których zarzucają mu brak skutecznych działań w okresie kierowania diecezją Chiclayo w Peru (2015–2023).

Najpoważniejsze punkty krytyki

• Brak publicznej listy sprawców – według Bishop Accountability kard. Robert Prevost (dziś Leon XIV) w latach 2015–23 nie ujawnił nazwisk duchownych podejrzanych o molestowanie.
• Niewszczynanie postępowań kanonicznych – organizacja wskazuje na dwa konkretne przypadki księży, wobec których diecezja Chiclayo miała nie podjąć kroków procesowych.
• Zarzuty o niekompletne akta – SNAP cytuje ofiary, których skargi (trzy zgłoszenia w czasie posługi Prevosta) rzekomo nie doczekały się pełnego dochodzenia ani rekomendacji przesłanych do Watykanu.
• Decyzje z czasów posługi w Chicago – Leon XIV, jako prowincjał augustianów, miał w 2000 r. zgodzić się, by ksiądz oskarżony o molestowanie zamieszkał w klasztorze St. John Stone w Chicago.

Głos obrony ze strony peruwiańskich biskupów

Biskup Edinson Farfán, następca Prevosta w Chiclayo, zapewnił w rozmowie z agencją AFP, że dzisiejszy papież „ściśle przestrzegał procedur” i należał do „najwrażliwszych hierarchów Kościoła w Peru”. Również przewodniczący tamtejszego episkopatu, bp Carlos García Camader, wskazał na rolę Leona XIV w potępieniu skompromitowanej organizacji Sodalicja Życia Chrześcijańskiego (SCV).

Sodalicja Życia Chrześcijańskiego – wyjątek, który potwierdza regułę?

SCV to peruwiańskie stowarzyszenie życia apostolskiego, w którym – według dochodzenia watykańskiego – co najmniej 36 osób (w tym 19 nieletnich) padło ofiarą przemocy fizycznej i seksualnej. Leon XIV wsparł ofiary, publicznie potępiając wspólnotę jeszcze jako biskup Chiclayo. W 2019 r. mówił w wywiadzie dla „La Republica”:

„Odrzucamy ukrywanie i tajemnicę – wyrządzają one wiele krzywdy. Naszym obowiązkiem jest pomagać wszystkim, którzy doświadczyli nagannych czynów”.

Czy pontyfikat Leona XIV przyniesie przełom w walce z przestępstwami seksualnymi?

Krytycy podkreślają, że pozytywne działania w sprawie SCV nie równoważą wieloletniego milczenia dotyczącego innych przypadków. Zwolennicy wskazują, iż przyszły papież pełnił funkcje w środowiskach, gdzie procedury kanoniczne były dopiero wprowadzane, a przejrzystość – zwłaszcza w Peru – rosła stopniowo.

Z perspektywy ofiar kluczowe będą pierwsze decyzje Stolicy Apostolskiej za pontyfikatu Leona XIV:

• opublikowanie globalnej listy ukaranych duchownych,
• wzmocnienie niezależnych komisji ds. ochrony małoletnich,
• konsekwentne egzekwowanie odpowiedzialności biskupów zaniechających działań.

Wnioski

Wybór kard. Prevosta na papieża już budzi emocje poza Watykanem. Jeśli Leon XIV chce spełnić własną zapowiedź, by „Kościół stał się latarnią morską, która oświetla noce świata”, jego kuria będzie musiała odpowiedzieć na zarzuty SNAP i Bishop Accountability – nie tylko słowami, lecz także przejrzystymi, szybko wprowadzonymi reformami.

 Fot. PAP/EPA/ALESSANDRO DI MEO