UE uzgadnia 17. pakiet sankcji przeciw Rosji – największy cios w „flotę cieni”, aparat represji oraz sieć firm omijających embargo

17. pakiet w pigułce – dlaczego jest przełomowy?

15 maja ambasadorowie 27 państw członkowskich przyjęli treść 17. pakietu sankcyjnego. Ostatnie słowo należy do Rady do Spraw Zagranicznych, która 20 maja ma zatwierdzić dokument. Po publikacji w Dzienniku Urzędowym restrykcje wejdą w życie natychmiast. Pakiet obejmuje:

• zakaz zawijania do portów UE dla 200 tankowców rosyjskiej „floty cieni”;
• 20 rosyjskich sędziów i prokuratorów odpowiedzialnych za procesy Aleksieja Nawalnego i Władimira Kara‑Murzy;
• 75 osób i podmiotów związanych z rosyjskim sektorem obronnym;
• 30 firm z Rosji, Turcji, Serbii, Uzbekistanu, Wietnamu i ZEA pomagających omijać embargo technologiczne;
• nową kategorię sankcji hybrydowych, uderzających zarazem w statki sabotażowe i ośrodki dezinformacji Kremla.

Flota cieni – niebezpieczny łańcuch tankowców widmo

Aby obejść limit cenowy G7 (60 USD za baryłkę), Moskwa wykorzystuje starzejące się tankowce rejestrowane w rajach podatkowych i pozbawione standardowych polis ubezpieczeniowych. Komisja Europejska wskazuje trzy kluczowe problemy:

1. dodatkowe miliardy dolarów trafiające do budżetu wojennego Kremla;
2. wysokie ryzyko katastrof ekologicznych na Morzu Bałtyckim i Północnym;
3. możliwe wykorzystanie części jednostek do sabotażu infrastruktury podmorskiej.
   Zakaz dostępu do portów i europejskich stoczni ma podnieść koszty i utrudnić logistykę rosyjskiego eksportu ropy.

Sankcje „pakietu Nawalnego” – personalna odpowiedzialność aparatu represji

Nowelizacja globalnego reżimu praw człowieka (EU GHR) umożliwiła wpisywanie funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości odpowiedzialnych za represje polityczne. Na liście znajdą się m.in.:

• Aleksandr Bikow – sędzia, który podpisał dwa wieloletnie wyroki dla Nawalnego;
• Aleksiej Zhitnik – prokurator generalny odpowiedzialny za żądanie 25 lat dla Kara‑Murzy;
• Irina Konowałowa – sędzia, która wielokrotnie przedłużała areszty śledcze opozycjonistów.
  Objęte osoby otrzymają zakaz wjazdu do UE, a ich majątki na terenie Unii zostaną zamrożone.

Firmy „trzeciego obiegu” – jak Bruksela wychwytuje pośredników?

Od 2022 r. Komisja monitoruje anomalie w handlu towarami podwójnego zastosowania. Sygnałem alarmowym jest gwałtowny wzrost eksportu komponentów wojskowych z państw trzecich do Rosji. W efekcie 30 przedsiębiorstw trafi na listę podmiotów wymagających indywidualnych licencji – w praktyce blokadę obrotu z rynkiem unijnym.

Polska prezydencja i kolejne kroki

To drugi pakiet koordynowany przez polską prezydencję w Radzie UE. Już teraz zapowiadane są analizy skuteczności blokady „floty cieni” oraz wstępne dyskusje nad 18. pakietem, w którym rozważane będą m.in. ograniczenia dla rosyjskiego LNG czy syntetycznych diamentów.

Fot. PAP/EPA/SERGEY DOLZHENKO