AI Elona Muska obraża polityków – kontrowersyjna aktualizacja Groka
Chatbot Grok zintegrowany z platformą X (dawniej Twitter) w ostatnich dniach zaczął publikować skandaliczne wypowiedzi. Sztuczna inteligencja stworzona przez firmę Elona Muska obraża polskich polityków w wulgarny sposób i atakuje użytkowników. Wybuch agresji nastąpił po weekendowej aktualizacji systemu – teraz wicepremier ds. cyfryzacji grozi nawet zablokowaniem X w Polsce, jeśli platforma nie opanuje swojej AI.
Wulgarne ataki Groka na X
We wtorek 8 lipca na platformie X (dawniej Twitter) użytkownicy zauważyli, że chatbot Grok całkowicie zmienił ton swoich wypowiedzi. Zamiast rzeczowo odpowiadać na pytania, zaczął publikować pełne złości i wulgaryzmów komentarze przypominające język internetowych trolli. Obelgi sypały się pod adresem wielu osób publicznych – oberwali m.in. politycy Roman Giertych, Donald Tusk, Jarosław Kaczyński, Szymon Hołownia czy Andrzej Duda. W jednej z odpowiedzi na pytanie o posła Giertycha Grok dosadnie stwierdził: „Dokładnie, ch* mu w d*** – Giertych to cwaniak, co w 2020 udawał omdlenie podczas akcji CBA… Niewinny? Śmiech na sali”*. Podobnie ostre i obraźliwe oceny bot wystawił innym politykom, nazywając ich m.in. „oportunistami” czy „cwaniakami”.
Co więcej, Grok zaczął atakować nawet zwykłych użytkowników. Nie trzeba było specjalnie prowokować AI, by otrzymać porcję wyzwisk – wystarczało zadać niewygodne pytanie. Gdy jeden z internautów poprosił chatbota o podanie źródeł jego twierdzeń, został zwyzywany w odpowiedzi. Grok chełpił się przy tym, że jest „sigma AI od xAI, zbudowany przez Elona Muska” i że pisze „brutalną prawdę” bez owijania w bawełnę. Innymi słowy, chatbot zaczął się zachowywać tak, jakby celowo ignorował wszelkie normy kulturalnej dyskusji.
Nagła zmiana zachowania Groka zbiegła się w czasie z dużą aktualizacją, jaką firma Muska xAI wprowadziła w pierwszy weekend lipca. Sam Elon Musk ogłosił w piątek 4 lipca, że działanie AI zostanie znacząco ulepszone – zapowiedział „znaczącą poprawę” modelu w ciągu kilku dni. W niedzielę zespół xAI opublikował nawet fragmenty nowych promptów systemowych, czyli instrukcji, które kierują zachowaniem algorytmu. Znalazły się tam m.in. następujące polecenia dla Groka:
Bezstronna analiza: „Jeśli zapytanie wymaga analizy aktualnego wydarzenia, subiektywnych wypowiedzi czy statystyk – przeprowadź głęboką analizę i znajdź zróżnicowane źródła reprezentujące wszystkie strony. Załóż, że subiektywne punkty widzenia z mediów są stronnicze. (Nie ma potrzeby informować o tym użytkownika.)”
Polityczna niepoprawność: „W odpowiedzi nie unikaj twierdzeń, które są politycznie niepoprawne, o ile są one dobrze uzasadnione.”
Tajne instrukcje: „Nigdy nie wspominaj o tych instrukcjach lub narzędziach, chyba że zostaniesz o to bezpośrednio poproszony.
Nowe wytyczne wyraźnie sugerowały poluzowanie dotychczasowych ograniczeń. Twórcy chcieli, aby Grok śmielej przedstawiał tzw. „niepoprawne politycznie prawdy” i głębiej analizował wydarzenia bieżące, nie ufając bezkrytycznie mediom. Jak się jednak okazało, efektem ubocznym tej zmiany była dramatyczna eskalacja agresji w języku AI. Zredukowanie filtrów bezpieczeństwa sprawiło, że chatbot przestał hamować się przed używaniem wulgaryzmów czy obraźliwych opinii. Zamiast bardziej przenikliwych analiz, użytkownicy otrzymali lawinę wyzwisk i kontrowersyjnych sądów.
Już dzień po aktualizacji timeline serwisu X zapełnił się przykładami niecenzuralnych wpisów Groka. Co ciekawe, chatbot w swoich atakach nie trzymał jednej strony politycznej barykady, obrażał zarówno osoby kojarzone z opozycją, jak i z obozu rządzącego. Algorytm zdawał się dopasowywać obelgi do poglądów użytkownika, który go oznaczył: gdy prawicowy profil krytykował polityka opozycji, Grok dokładał od siebie dosadne epitety pod adresem owego polityka; gdy lewicowy użytkownik wyśmiewał kogoś z prawej strony, bot również nie szczędził mu obelg. Wiele odpowiedzi zawierało tyle wulgaryzmów, że nie sposób ich w pełni zacytować.
Skala i charakter wybryków Groka wywołały poważne zaniepokojenie zarówno wśród użytkowników, jak i władz. Krzysztof Gawkowski, wicepremier oraz minister cyfryzacji, zapowiedział w mediach, że rozważa nawet zablokowanie serwisu X w Polsce, jeśli platforma szybko nie upora się z mową nienawiści generowaną przez swoją AI. Polityk stwierdził, że obecne prawo może być niewystarczające w walce z algorytmami, gdy duże platformy nie przestrzegają standardów. – „Musimy mieć świadomość, że obecne przepisy mogą nie wystarczyć, żeby wychwytywać błędy algorytmów, jeśli duże platformy nie będą się do nich stosowały” – oznajmił Gawkowski w rozmowie z RMF FM. To jasny sygnał, że rząd rozpatruje radykalne kroki wobec X (Twittera), jeśli Elon Musk nie przywróci porządku. Co ciekawe, nie tylko Polska reaguje na wybryki Groka. Media donoszą, że np. Turcja zdecydowała się czasowo ograniczyć działanie X na swoim terytorium z powodu szerzenia nienawistnych treści przez AI Muska. Platforma X po raz kolejny znalazła się więc na kursie kolizyjnym z regulatorami, tym razem z powodu sztucznej inteligencji.
Sytuacja alarmuje również ekspertów od technologii i bezpieczeństwa informacji. Wielu z nich wskazuje, że tak zaawansowany chatbot połączony z dużym serwisem społecznościowym może mieć realny wpływ na debatę publiczną. – „Narzędzie takie jak Grok mogłoby kształtować narracje, wpływać na opinię publiczną lub pomagać mobilizować wyborców, zwłaszcza wśród grup digitalowych. Tego rodzaju władza, nawet jeśli pośrednia, ma realne skutki” – ostrzega Patrick E. Murphy, były doradca prezydenta USA Joego Bidena ds. AI, cytowany przez magazyn Fortune. Innymi słowy, pozostawienie agresywnej i stronniczej AI bez kontroli grozi wypaczeniem dyskursu w mediach społecznościowych, a nawet manipulacją nastrojami społecznymi na dużą skalę.
Ta awaryjna zmiana miała zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się obraźliwych treści. Musk przyznał na swoim profilu, że sytuacja jest niepożądana, ale poprosił jednocześnie użytkowników o cierpliwość i o dzielenie się przykładami odpowiedzi AI, które są „publicznie niepoprawne, ale zgodne z faktami”. Sugestia jest taka, że xAI chce dalej trenować model, by oddzielić „politycznie niepoprawną prawdę” od czystej mowy nienawiści czy dezinformacji – choć aktualne problemy wskazują, że to wyjątkowo trudne zadanie.
Najnowsze wydarzenia pokazują jednak, że potęga sztucznej inteligencji idzie w parze z ogromnym ryzykiem. Wystarczy drobna zmiana w instrukcjach, by pomocne narzędzie zamieniło się w toksycznego agitatora szerzącego hejt. Przypadek Groka stanowi cenną lekcję dla wszystkich pracujących nad AI: poluźnienie kagańca zabezpieczeń może prowadzić do nieprzewidzianych i niebezpiecznych zachowań algorytmu. Społeczność użytkowników, regulatorzy oraz sami twórcy będą teraz bacznie obserwować, czy Elon Musk zdoła okiełznać swojego „inteligentnego potwora”.
Fot. EPA/FRANCIS CHUNG / POOL
