NIK: system oceniania matur w latach 2021-2024 zawiódł. Wyniki nie zawsze obiektywne
Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że proces sprawdzania i weryfikacji egzaminów maturalnych w latach 2021-2024 nie gwarantował rzetelnych, sprawiedliwych ocen. Błędy egzaminatorów i niewystarczający nadzór Centralnej Komisji Egzaminacyjnej przełożyły się na liczne korekty wyników i rosnącą nieufność maturzystów.
Rosnące wątpliwości maturzystów
- Liczba wniosków o wgląd do prac wzrosła prawie dwukrotnie – z 32 tys. w 2021 r. do 53 tys. w 2024 r.
- W tym samym czasie liczba próśb o weryfikację wyników podskoczyła z 9 tys. do 16 tys., choć zdających było mniej (z 360 tys. do 308 tys.).
Prezes NIK Marian Banaś podkreślił, że „wyniki kontroli potwierdzają obawy maturzystów”.
Kluczowe ustalenia kontroli
Niedostateczny nadzór CKE
- Dyrektor CKE nie zapewnił pełnego monitoringu pracy okręgowych komisji.
- Zarówno CKE, jak i OKE w Poznaniu nie wprowadziły skutecznych procedur eliminujących błędy egzaminatorów.
Skala błędów w OKE Poznań
- Co piąty egzaminator popełniał błędy merytoryczne; 10–18 proc. popełniało błędy techniczne (np. pominięcie punktów na karcie odpowiedzi).
- W 2023 r. ponowna kontrola 10 proc. prac z biologii wykazała, że 54 proc. z nich oceniono nieprawidłowo.
- 40 proc. wniosków o weryfikację wyniku kończyło się podwyższeniem oceny i wymianą świadectwa dojrzałości (średnia krajowa – 25 proc.).
Opóźnione terminy wglądów
- W 2024 r. aż 43 proc. maturzystów z woj. wielkopolskiego, zachodniopomorskiego i lubuskiego otrzymało termin wglądu dopiero w sierpniu, co utrudniało rekrutację na studia.
Przyczyny wskazane przez egzaminatorów
Ponad połowa ankietowanych oceniła, że niskie wynagrodzenia wpływają na jakość oceniania. 30-procentowa podwyżka stawek w 2024 r. nie ograniczyła liczby błędów.
Wnioski pokontrolne NIK
- Wzmocnienie nadzoru dyrektora CKE nad pracą OKE, zwłaszcza w zakresie monitoringu jakości ocen.
- Rzetelna analiza ryzyk w OKE Poznań i wprowadzenie procedur minimalizujących pomyłki egzaminatorów.
Co dalej?
NIK alarmuje, że nierzetelna ocena matur może pozbawiać część absolwentów szansy na wymarzone studia. Izba apeluje o szybkie poprawki w systemie, tak by przyszłe roczniki otrzymywały wyniki „obiektywne, sprawiedliwe i wiarygodne”.
Fot. PAP/Lech Muszyński
