Rząd przyjmuje projekt repolonizacji zamówień publicznych – firmy spoza UE odsunięte od przetargów

Kluczowa nowelizacja Prawa zamówień publicznych pozwoli zamawiającym wykluczać wykonawców z państw trzecich, a rekordowy pakiet deregulacyjny ma odciążyć przedsiębiorców i administrację.

Wykluczenie wykonawców z państw trzecich

Premier Donald Tusk poinformował, że projekt daje każdej instytucji publicznej prawną możliwość pominięcia w procedurze firm z krajów spoza Unii Europejskiej. Zamawiający będzie mógł dopuścić zagranicznego partnera jedynie wtedy, gdy wykaże, że „niezbędny jest know-how lub produkt, którego nie oferuje żaden wykonawca europejski”.

Według Kancelarii Premiera rozwiązanie ma:

• zmniejszyć ryzyko dumpingu cenowego,
• zatrzymać wypływ kapitału poza Wspólnotę,
• zwiększyć udział polskich podmiotów w projektach finansowanych z budżetu państwa i funduszy UE.

Raport z repolonizacji

Szef rządu zobowiązał wszystkie ministerstwa, agencje i spółki Skarbu Państwa do składania kwartalnych, publicznych sprawozdań z postępów repolonizacji. Pierwszy raport ma zostać opublikowany już w czerwcu. – „Ludzie chcą wiedzieć, czy państwowe pieniądze naprawdę pracują dla polskich firm” – podkreślił premier.

Rekordowy pakiet deregulacyjny

Od marca powstało 128 ustaw deregulacyjnych w 29 rządowych projektach. To m.in.:

• digitalizacja zezwoleń na budowę linii energetycznych,
• likwidacja obowiązku papierowej ewidencji czasu pracy w firmach do 50 osób,
• skrócenie postępowań administracyjnych w ochronie środowiska.

Tusk nazwał ten wynik „największym od 2004 r. programem upraszczania regulacji w UE”.

Wyższy próg bez PZP i koncesji

Projekt podnosi z 130 tys. do 170 tys. zł wartość zamówienia, od której trzeba stosować rygory PZP. Drobne gminy i szkoły unikną dzięki temu złożonych procedur przy zakupie sprzętu IT, remontach sal czy zlecaniu usług transportowych. Resort Rozwoju szacuje, że skróci to przeciętny czas zamówienia o 40 dni.

Ułatwienia dla osób z niepełnosprawnościami

Nowelizacja przewiduje:

• do 16. roku życia – brak konieczności ponawiania pierwszego orzeczenia,
• powyżej 16. roku – ponowne orzecznictwo nie częściej niż co 7 lat.

Organizacje pacjenckie oceniają, że wyeliminuje to około 120 tys. zbędnych wizyt lekarskich rocznie.

Przejrzyste rachunki za energię

Rząd przyjął też wzór uproszczonego rachunku za prąd – czytelne rozbicie opłaty na komponenty (energia, sieć, podatki) i kod QR z dostępem do porównywarki taryf. Minister klimatu zapowiada, że rozwiązanie ma wejść w życie od 1 stycznia 2026 r., równolegle z reformą rynku mocy.

Co dalej?

• Projekty trafią do Sejmu i – według harmonogramu – powinny zostać uchwalone do końca lipca.
• Nowe przepisy o wykluczaniu wykonawców z państw trzecich wejdą w życie 30 dni po publikacji w Dzienniku Ustaw.
• Z początkiem 2026 r. rząd zamierza przetestować podobny mechanizm przy udzielaniu ulg podatkowych w specjalnych strefach ekonomicznych.

Jeśli zapowiadane regulacje przejdą bez większych zmian, polscy przedsiębiorcy mogą liczyć na większy udział w wartym ponad 260 mld zł rocznie rynku zamówień publicznych – a państwo zyska dodatkowy instrument wspierania krajowego kapitału.

Fot. PAP/ Łukasz Gągulski